ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๓๐ บัญญัติว่า “… ในกรณีหมิ่นประมาท ถ้าผู้ถูกหาว่ากระทำความผิด พิสูจน์ได้ว่าข้อที่ หาว่าเป็นหมิ่นประมาทนั้นเป็นความจริง ผู้นั้นไม่ต้องรับโทษ

แต่ห้ามไม่ให้พิสูจน์ ถ้าข้อที่หาว่าเป็นหมิ่นประมาทนั้นเป็นการใส่ความในเรื่องส่วนตัว และการพิสูจน์จะไม่เป็นประโยชน์แก่ประชาชน…”

 

บทบัญญัติมาตรา เป็นบทบัญญัติเหตุยกเว้นโทษสำหรับกรณีเป็นการกระทำ ความผิดฐานหมิ่นประมาท โดยกฎหมายบัญญัติว่าเป็นความผิด แต่ผู้กระทำไม่ต้องรับโทษ โดยมีเงื่อนไขตามที่กฎหมายกำหนดคือ ผู้กระทำพิสูจน์ได้ว่า ข้อที่หาว่าเป็นหมิ่นประมาทนั้น เป็นความจริง แต่ก็มีข้อจำกัดคือ ห้ามไม่ให้พิสูจน์ ถ้าข้อที่หาว่าเป็นหมิ่นประมาทนั้น

 

ก. เป็นการใส่ความในเรื่องส่วนตัว และ

ข. การพิสูจน์จะไม่เป็นประโยชน์แก่ประชาชน

 

         ดังนั้น โอกาสที่จะพิสูจน์ข้อที่หาว่าเป็นหมิ่นประมาทว่าเป็นความจริง เพื่อเป็นเหตุยกเว้น โทษนั้น นับว่ามีข้อจำกัดมาก จนกล่าวได้ว่าเรื่องส่วนตัวของผู้เสียหายนั้นก็นำมาพูดมากล่าว ให้ได้รับความเสียหายไม่ได้ แม้ว่าเรื่องนั้นจะเป็นความจริงก็ตาม ความผิดฐานหมิ่นประมาท ในทางอาญาจึงกล่าวได้ว่า ยิ่งจริง ยิ่งหมิ่นประมาท ต่างกับละเมิดไขข่าวในทางแพ่ง ซึ่งกฎหมาย บัญญัติว่าเป็นการใบข่าวฝ่าฝืนต่อความจริง

 

         คำพิพากษาฎีกาที่ ๒๔๓๕/๒๕๔๑ การที่จำเลยตีพิมพ์การกระทำหรือพฤติกรรมของโจทก์ซึ่งเป็นสมาชิกสภาจังหวัดตาม คำสั่งกรมตำรวจนั้น แม้เป็นข้อความหมิ่นประมาทโจทก์ก็ตาม แต่ก็มิใช่เป็นการใส่ความในเรื่อง ส่วนตัว เพราะเป็นเรื่องตีแผ่สิ่งประพฤติชั่วร้ายและกระทำหน้าที่มิชอบของโจทก์ขณะเป็น ข้าราชการตำรวจเพื่อให้ประชาชนรับทราบและให้ผู้ประพฤติชอบพึงสังวรณ์ไว้ ย่อมเป็นข้อความ ที่เป็นประโยชน์ต่อประชาชน ซึ่งจำเลยมีสิทธิพิสูจน์ได้ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๓๐ วรรคท้าย ดังนั้น เมื่อจำเลยได้ตีพิมพ์ข่าวในหนังสือฉบับพิพาทเกี่ยวกับการกระทำของ โจทก์ตามความเป็นจริง จำเลยย่อมไม่ต้องรับโทษ

 

         คำพิพากษาฎีกาที่ ๑๙๙/๐๑/๒๕๕๕ ความผิดฐานหมิ่นประมาท แม้ตาม ป.อ. มาตรา ๓๓๐ วรรคสอง จะห้ามไม่ให้ผู้ถูก กล่าวหาว่ากระทำความผิดพิสูจน์ว่าข้อความที่หมิ่นประมาทนั้นเป็นการใส่ความในเรื่องส่วนตัว และการพิสูจน์จะไม่เป็นประโยชน์แก่ประชาชนก็ตาม คดีนี้โจทก์เป็นภริยาที่ไม่จดทะเบียน สมรสของ ป. กำนัน บุตรชายโจทก์ เปิดร้านเกมได้รับอนุญาตตามกฎหมายภายในบริเวณบ้าน โจทก์ จำเลยทำหนังสือถึงสารวัตรใหญ่ หัวหน้าสถานีตำรวจว่า มีเด็กนักเรียนมัวสุ่มติดตู้เกม ที่ร้านเกมซึ่งตั้งอยู่หน้าบ้านเมียน้อยกำนัน ข้อความที่จำเลยร้องเรียนนั้น เป็นการส่งหนังสือ ร้องเรียนไปถึงเจ้าพนักงานตำรวจ เพื่อขอให้ดูแลกวดขันร้านเกมเพราะจำเลยเห็นว่ามีเด็กนักเรียน เข้าไปมั่วสุมติดเกมไม่สนใจการเรียน ไม่สนใจงาน อันเป็นการแสดงข้อเท็จจริงและความเห็น โดยสุจริตด้วยความชอบธรรมป้องกันตนและส่วนได้เสียของตน ติชมด้วยความเป็นธรรม ซึ่งเป็นวิสัยของประชาชนย่อมกระทำ จำเลยมีสิทธิทำหนังสือดังกล่าวได้ ข้อความในหนังสือ ร้องเรียนของจำเลยต้องพิจารณารวมกันทั้งฉบับ จะพิจารณาแยกออกเป็นส่วนๆ เพื่อพิจารณา ว่าส่วนใดเป็นการหมิ่นประมาทโจทก์โดยแยกจากกันหาได้ไม่ เว้นแต่ข้อความเห็นได้โดยชัดเจน ว่าไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องที่จำเลยร้องเรียนหรือเห็นเจตนาของจำเลยโดยชัดแจ้งว่า มีเจตนา จะใส่ความโจทก์เป็นการเฉพาะ และเมื่อพิจารณาการกระทำของจำเลยแล้วจำเลยส่งหนังสือ ร้องเรียนโดยนำหนังสือร้องเรียนใส่ในซองจดหมายซึ่งระบุชื่อและที่อยู่ผู้รับสารวัตรใหญ่อัน เป็นหัวหน้าสถานีตำรวจฯ อันเป็นตำแหน่งที่มีผู้รับเอกสารของจำเลยโดยแน่ชัดเพียงคนเดียว มิได้มีเจตนาให้ข้อความดังกล่าวแพร่หลายออกไป ส่วนในหนังสือร้องเรียนที่โจทก์อ้างว่า มีข้อความที่หมิ่นประมาทว่า ตู้เกมตั้งอยู่หน้าบ้านเมียน้อยกำนัน แต่ในบรรทัดถัดมาของ หนังสือร้องเรียน มีข้อความว่า “พวกพ่อแม่เด็กนักเรียน เยาวชนได้แต่มองดูแล้วก็พูดอะไร ไม่ได้ เพราะตู้เกมตั้งอยู่บ้านกำนันเลยก็ว่าได้ พ่อแม่ของเด็กไม่มีที่พึ่ง มีหลายคนไปหาผม บอกให้ผมทําหนังสือมาหาท่าน….” อันเป็นการแสดงเจตนาของจำเลยที่ต้องการให้เจ้าพนักงาน ตำรวจกวดขันดูแลจับกุม มิให้เด็กนักเรียนซึ่งเป็นอนาคตของประเทศชาติไปถูกมอมเมาและมั่วสุมทำสิ่งที่ไม่เกิดประโยชน์ทั้งต่อตนเองและครอบครัวเท่านั้น นอกจากนี้ในหนังสือของ จำเลยยังให้ข้อมูลแก่เจ้าพนักงานตำรวจว่า สาเหตุที่เจ้าพนักงานฝ่ายปกครองมิได้กวดขันดูแล เป็นเพราะสาเหตุใด ผู้ปกครองของเด็กไม่สามารถขอความช่วยเหลือจากเจ้าพนักงานในท้องที่ ได้แล้ว จึงได้ทําหนังสือมาแจ้งแก่เจ้าพนักงานตำรวจผู้มีหน้าที่รับผิดชอบให้ดำเนินการตาม กฎหมายต่อไป แม้ข้อมูลบางอย่างจะเป็นเรื่องส่วนตัวของโจทก์ แต่ก็เป็นสิ่งที่จำเลยมีความ ชอบธรรมที่จะกระทำได้ เพราะเป็นเรื่องต่อเนื่องเกี่ยวพันกับเรื่องที่จำเลยร้องเรียน การกระทำ ของจำเลยไม่เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทโจทก์

 

ปรึกษากฎหมายโทร 080-9193691 , 02-0749954

หรือ แอดไลน์ @closelawyer หรือ คลิก https://line.me/R/ti/p/%40closelawyer

สาขาเชียงใหม่ โทร 080-3955536 แอดไลน์ @closelawyercmi

หรือ คลิก https://lin.ee/Zu2JmNU