มาตรา 144 วรรคสอง บัญญัติว่า “เจ้าของทรัพย์ย่อมมีกรรมสิทธิ์ในส่วนควบของทรัพย์นั้น” # ถมดิน

          “ส่วนควบ” หมายถึง ส่วนที่โดยสภาพของทรัพย์ เป็นสาระสำคัญในความเป็นอยู่ของทรัพย์นั้น และไม่อาจแบ่งแยกจากกันได้นอกจากจะทำลาย หรือทำบุบสลาย หรือทำให้ทรัพย์นั้นเปลี่ยนแปลงรูปทรง

 

 

         ดังนั้น หากเจ้าของที่ดินอนุญาตให้บุคคลอื่นใช้ที่ดินเพื่อประกอบกิจการ ผู้ใช้ที่ดินถมดินในที่ดิน ดินที่นำมาถมจึงเป็นส่วนควบของที่ดิน เมื่อเป็นส่วนควบกับที่ดินแล้ว เจ้าของที่ดินจึงเป็นเจ้าของดินที่นำมาถม

 

         ตัวอย่าง

         เจ้าของที่ดินอนุญาตให้ผู้เช่าใช้ที่ดินประกอบกิจการสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงเป็นการชั่วคราวไม่ได้ขายที่ดินให้แก่ผู้เช่า การที่ผู้เช่าครอบครองที่ดิน ถือว่าเป็นการครอบครองแทนเจ้าของที่ดินการที่ผู้เช่า ถมดิน ในที่ดินดังกล่าวขึ้นมา 3 เมตร เป็นการถมเพื่อประโยชน์ในทางธุรกิจของผู้เช่าเอง ดินที่ผู้เช่านำมาถมไม่ใช่โรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่น ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 146 จึงถือว่าเป็นส่วนควบของที่ดินตามมาตรา 144

 

         คำพิพากษาฎีกาที่ 8331/2556

         จําเลยอนุญาตให้โจทก์ใช้ที่ดินประกอบกิจการสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิงเป็นการชั่วคราวมิได้ขายที่ดินให้แก่โจทก์ การที่โจทก์ครอบครองที่ดิน ถือว่าเป็นการครอบครองแทนจําเลยการที่โจทก์ถมดินในที่ดินดังกล่าวขึ้นมา 3 เมตร เป็นการถมเพื่อประโยชน์ในทางธุรกิจของโจทก์เอง ดินที่โจทก์นามาถมมิใช่โรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่น ตาม ป.พ.พ. มาตรา 146 จึงถือว่าเป็นส่วนควบของที่ดินตามมาตรา 144 ส่วนสาธารณูปโภคบนที่ดิน เป็นอุปกรณ์ของบริษัท ค.มิใช่เป็นทรัพย์สินของโจทก์ การที่จําเลยขายที่ดินพิพาทให้แก่บุคคลอื่น จึงยังฟังไม่ได้ว่าจาเลยกระทำละเมิดต่อโจทก์

 

         มาตรา 144 ส่วนควบของทรัพย์ หมายความว่า ส่วนซึ่งโดยสภาพแห่งทรัพย์หรือโดยจารีตประเพณีแห่งท้องถิ่นเป็นสาระสำคัญในความเป็นอยู่ของทรัพย์นั้น และไม่อาจแยกจากกันได้นอกจากจะทำลาย ทำให้บุบสลาย หรือทำให้ทรัพย์นั้นเปลี่ยนแปลงรูปทรงหรือสภาพไป

เจ้าของทรัพย์ย่อมมีกรรมสิทธิ์ในส่วนควบของทรัพย์นั้น

 

        มาตรา 146 ทรัพย์ซึ่งติดกับที่ดินหรือติดกับโรงเรือนเพียงชั่วคราวไม่ถือว่าเป็นส่วนควบกับที่ดินหรือโรงเรือนนั้น ความข้อนี้ให้ใช้บังคับแก่โรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่น ซึ่งผู้มีสิทธิในที่ดินของผู้อื่นใช้สิทธินั้นปลูกสร้างไว้ในที่ดินนั้นด้วย