หลายครั้งที่ข้าราชการ เจ้าพนักงาน หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ มีการจัดซื้อจัดจ้างวัสดุ อุปกรณ์ สิ่งก่อสร้างของทางราชการ ต่อมาเป็นสิ่งของดังกล่าวไม่ได้ใช้เป็นเวลานาน จึงอยากทำการขายเพื่อหาเงินรายได้เข้าองค์กรตัวเอง แต่ไม่รู้หรืออาจจะรู้แต่ไม่ได้สนใจระเบียบของทางราชการ เลยทำการขายสิ่งของดังกล่าวออกไปซึ่งฝ่าฝืนต่อระเบียบ เป็นเหตุทำให้ขึ้นโรงขึ้นศาลกันมาเยอะแล้ว และโทษตามกฎหมายอาญากรณีเป็นเจ้าพนักงานเจ้าหน้าที่ของรัฐอัตราโทษจำคุกก็สูง!!!ซะด้วย จึงควรระมัดระวังเป็นอย่างมาก เช่นกรณีดังต่อไปนี้
ตัวอย่าง
นายกเทศมนตรี ผู้เป็นหัวหน้าฝ่ายบริหารของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่นมีอำนาจสั่งการใด ๆ ในการตรวจสอบสภาพของพัสดุและการใช้ดุลพินิจสั่งให้จําหน่ายพัสดุที่ชํารุดหรือเสื่อมสภาพของเทศบาลได้ แม้พัสดุนั้นไม่มีเลขทะเบียนครุภัณฑ์หรือเป็นพัสดุที่ไม่มีทะเบียนคุมก็ตาม การดำเนินการใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบและจําหน่ายพัสดุของเทศบาลภายใต้ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการพัสดุของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2535 ข้อ 149 จึงเป็นการปฏิบัติราชการในฐานะเจ้าพนักงานผู้มีหน้าที่จัดการหรือรักษาทรัพย์ใด ๆ ตามประมวลกฎหมายอาญา
การที่นายกเทศมนตรีจําหน่ายศาลาทรงไทยกลางน้ำของเทศบาลให้แก่เอกชนในลักษณะที่ฝ่าฝืนต่อระเบียบ อีกทั้งไม่นําเงินที่ขายได้ส่งเป็นรายได้ของเทศบาลในทันที จนกระทั่งถูกเจ้าหน้าที่เทศบาลทักท้วงและทวงถาม ทั้งหลังจากกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติประจำจังหวัดได้ไปตรวจสอบแล้ว จึงให้เลขานุการนําเงินมาคืนให้ในภายหลัง การกระทำของนายกเทศมนตรีจึงเป็นความผิด ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 147 และมาตรา 151
คำพิพากษาฎีกาที่ 6114/2560
จําเลยที่ 1 ในฐานะนายกเทศมนตรี ผู้เป็นหัวหน้าฝ่ายบริหารของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่นมีอำนาจสั่งการใด ๆ ในการตรวจสอบสภาพของพัสดุและการใช้ดุลพินิจสั่งให้จําหน่ายพัสดุที่ชํารุดหรือเสื่อมสภาพของเทศบาลได้ แม้พัสดุนั้นไม่มีเลขทะเบียนครุภัณฑ์หรือเป็นพัสดุที่ไม่มีทะเบียนคุมก็ตาม การดำเนินการใด ๆ ของจําเลยที่ 1 ที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบและจําหน่ายพัสดุของเทศบาลภายใต้ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการพัสดุของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2535 ข้อ 149 จึงเป็นการปฏิบัติราชการในฐานะเจ้าพนักงานผู้มีหน้าที่จัดการหรือรักษาทรัพย์ใด ๆ ตามประมวลกฎหมายอาญา การที่จําเลยที่ 1 จําหน่ายศาลาทรงไทยกลางน้ำของเทศบาลให้แก่เอกชนในลักษณะที่ฝ่าฝืนต่อระเบียบ อีกทั้งไม่นําเงินที่ขายได้ส่งเป็นรายได้ของเทศบาลในทันที จนกระทั่งถูกเจ้าหน้าที่เทศบาลทักท้วงและทวงถาม ทั้งหลังจากกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติประจำจังหวัดได้ไปตรวจสอบแล้ว จึงให้จําเลยที่ 2 ซึ่งเป็นเลขานุการนําเงินมาคืนให้ในภายหลัง การกระทำของจําเลยที่ 1 จึงเป็นความผิด ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 147 และมาตรา 151
ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 147 และมาตรา 151 เป็นบทเฉพาะของบททั่วไปตามมาตรา 157 ย่อมไม่จําต้องปรับบทความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157 ซึ่งเป็นบททั่วไปอีก
จําเลยที่ 1 นายกเทศมนตรีเป็นผู้ติดต่อขายศาลาทรงไทยกลางน้ำของเทศบาลให้แก่ น. โดยจําเลยที่ 2 มิได้มีส่วนเกี่ยวข้องด้วย การที่จําเลยที่ 2 เข้าร่วมประชุมวาระอนุมัติรื้อถอนศาลาทรงไทยกลางน้ำ เป็นเวลาหลังจากที่จําเลยที่ 1 ติดต่อขายศาลาทรงไทยกลางน้ำให้แก่ น. ไปแล้ว และจําเลยที่ 2 เป็นผู้รับฝากเงินค่าขายศาลาทรงไทยกลางน้ำไว้จาก น. เนื่องจากจําเลยที่ 1 ไม่อยู่ที่สำนักงาน หลังจากนั้นจําเลยที่ 2 เก็บเงินไว้ตลอดมาจนกระทั่งจําเลยที่ 1 สั่งให้จําเลยที่ 2 มอบเงินแก่เจ้าหน้าที่พัสดุอันเป็นการกระทำตามคำสั่งของจําเลยที่ 1 ผู้เป็นผู้บังคับบัญชาของจําเลยที่ 2 พฤติการณ์ของจําเลยที่ 2 ยังรับฟังไม่ได้ว่าจําเลยที่ 2 กระทำด้วยประการใด ๆ อันเป็นการช่วยเหลือหรือให้ความสะดวกในการที่จําเลยที่ 1 กระทำความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 147 และ 151 ก่อนหรือขณะกระทำความผิด จําเลยที่ 2 ย่อมมิใช่เป็นผู้สนับสนุนการกระทำความผิดของจําเลยที่ 1 อันจะเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 147 และ 151 ประกอบมาตรา 86
มาตรา 147 ผู้ใดเป็นเจ้าพนักงาน มีหน้าที่ซื้อ ทำ จัดการหรือรักษาทรัพย์ใด เบียดบังทรัพย์นั้นเป็นของตน หรือเป็นของผู้อื่นโดยทุจริต หรือโดยทุจริตยอมให้ผู้อื่นเอาทรัพย์นั้นเสีย ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ห้าปีถึงยี่สิบปี หรือจำคุกตลอดชีวิต และปรับตั้งแต่หนึ่งแสนบาทถึงสี่แสนบาท
มาตรา 151 ผู้ใดเป็นเจ้าพนักงาน มีหน้าที่ซื้อ ทำ จัดการหรือรักษาทรัพย์ใด ๆ ใช้อำนาจในตำแหน่งโดยทุจริต อันเป็นการเสียหายแก่รัฐ เทศบาล สุขาภิบาลหรือเจ้าของทรัพย์นั้น ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ห้าปีถึงยี่สิบปี หรือจำคุกตลอดชีวิต และปรับตั้งแต่หนึ่งแสนบาทถึงสี่แสนบาท
ปรึกษากฎหมายโทร📞 080-9193691,☎️ 02-0749954 หรือ แอดไลน์ @closelawyer
สาขาเชียงใหม่ โทร 080-3955536 ไลน์ @closelawyercmi